BOŞANMA DAVASI İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Boşanmak; yasal olarak devam eden bir evliliğin yine yasal olarak son bulmasını sağlamak amacı ile kanunda sayılı sebeplerden biri yada birden fazlasını gerekçe göstererek yapılan bir işlem olarak ifade edilebilir.
Boşanma davası açmak isteyen kişiler boşanma talebini içerir dilekçe ile kendileri mahkemeye başvurabileceği gibi bir avukat ile de anlaşarak işlemleri başlatabilir. Boşanmak isteyen kişinin öncelikli olarak davayı açmak için bir boşanma gerekçesi göstermesi gerekmektedir.
Davacı olmak isteyen eş, boşanma nedenlerinden birisinin varlığını ispat ederek boşanma davası açabilir. Aynı zamanda evlilik birliğinin bozulmasına dayalı olarak çiftlerin anlaşmalı bir şekilde evliliklerini bitirmek istedikleri durumlarda da taraflar boşanma davası talebinde bulunabilirler.
Türkiye’de iki tür boşanma davası vardır;
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI
Tek celsede sona eren ve tarafların boşanma ile boşanmaya bağlı konularda mutabakata vardığı dava türüne anlaşmalı boşanma denir. Taraflar anlaşmaya vardıklarına dair karşılıklı beyanlarını ve taleplerini içerir bir protokol hazırlayabilirler. Bu hazırladıkları protokolü mahkemeye sunup, mahkemeden protokol çerçevesinde boşanma kararı vermesini talep ederler. Medeni Kanun’da anlaşmalı boşanma 166. Maddenin 3. Fıkrasında düzenlenmiştir.Bu hükme göre eşlerin anlaşmalı olarak boşanabilmeleri için bazı şartların varlığı aranmaktadır. Bu şartlar;
-Evlilik en az bir yıl sürmüş olmalıdır.
-Tarafların birlikte bir anlaşma protokolü düzenleyerek mahkemeye başvurmuş olmaları gerekir. Birlikte başvurmasalar bile başvuran eşin davasını diğer eş kabul etmelidir.
-Hazırlanan protokolde tarafların mal varlığı, velayet, ortak konut, nafaka, tazminat, ev eşyaları gibi konularda anlaşmış olduklarını gösterir beyanları bulunması gerekir. Çünkü yargılamada hâkim, bu protokolü dikkate alır.
-Duruşma gününde hâkim tarafları dinleyerek ortak iradelerinin serbest bir şekilde açıklandığına kanaat getirmelidir. Yani taraflar anlaşmalı boşanmaya yönelik iradelerini özgür bir biçimde mahkemede açıklamalıdır.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI
Çekişmeli boşanmada davalarında ise yukarıda belirtilen hususlar konusunda anlaşmaya varılamazsa tarafları uzun bir yargılama süreci beklemektedir. Anlaşmalı boşanma gibi tek celsede sona ermesi mümkün değildir. Boşanma, nafaka, maddi ve manevi tazminat, velayet gibi bu konuların bütünü veya konulardan bir tanesi çerçevesinde tarafların uzlaşamaması halinde açılan dava çekişmeli boşanmadır. Buna ek olarak bu süreç daha detaylı olacağından uzman bir avukatla ilerlemek daha sağlıklı olacaktır.
Türk Medeni Kanunu’nda boşanma sebepleri genel boşanma sebepleri ve özel boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Genel boşanma sebebi TMK’nın 166. Maddesinde evlilik birliğinin temelden sarsılması olarak hüküm altına alınmıştır. TMK’nın 161,162,163,164 ve 165. Maddelerinde ise Özel boşanma sebepleri olarak zina; hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış; suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme; terk; akıl hastalığı nedeniyle boşanma olarak düzenlenmiştir. Çekişmeli boşanma davasını açacak olan kişi, yalnızca kanunda belirtilen boşanma nedenlerinden birisine dayandırarak boşanma davası açabilir.
Eşlerden sadece birisi boşanmak istiyor, karşı taraf boşanmamakta direniyor ise ne yapılmalıdır?
https://51b45433c3d008e1395f3a8bb51fbb0e.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-38/html/container.html Taraflar boşanma konusunda anlaşamamışlar ise boşanmak isteyen eşin kanundaki sebeplerden birine yada birkaçına dayanarak çekişmeli boşanma davası açma hakkı bulunmaktadır. Dava açacak olan eş, boşanma gerekçelerini ve boşanma talebini içerir dilekçesini hazırlayarak ilgili mahkemeye başvuruda bulunabilecektir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Dava Açıldıktan Sonra Hakim Tarafların Hukuki Yararı İçin Birtakım Geçici Önlemler Alabilir mi ?
Bu husus TMK 169. Maddesinde hüküm altına alınmış olup, dava açıldıktan sonra hakim dava süresince ortaya çıkabilecek olumsuz durumlara karşı geçici mahiyette önlemler almak zorundadır. Bu önlemler içerisinde eşlerin geçinme, barınma, çocukların bakım, eğitim vs. masrafları için nafaka tedbiri yer almaktadır. Dava sonunda tazminata veya paylaşıma konu olacak mallar hususunda da malların yönetimi için tedbir kararı verebilir. Eşler arasında şiddet durumu söz konusu ise hakim 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunu’na göre uzaklaştırma kararı ve geçici koruma tedbirleri verebilir.
Boşanma davası hangi mahkemede açılır?
Boşanma davalarında görevli mahkeme “aile mahkemesi”dir. Aile mahkemesinin bulunmadığı illerde ise aile mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemesi görevli olacaktır. Yetkili mahkeme ise eşlerin son 6 ayda ikamet ettikleri yer veya eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Boşanma davasında mahkeme masrafları ve harçlar nelerdir?
Davacının davayı açarken mahkeme veznesine harç ve yargılama giderlerini yatırması mutlak bir unsurdur. Başvuru ve peşin harç ile birlikte mahkemenin posta giderlerini de içeren gider avansı da yatırılmalıdır. Eğer harç ve masraflar yatırılmadan dava açılırsa, mahkeme davanın açılmamış sayılmasına karar verecektir.
Boşanma davasının maliyeti veya dava açma ücreti davada dinlenecek tanık sayısı, dava dosyasının bilirkişiye gidip gitmeyeceği, başka kurumlardan belge istenip istenmeyeceğine göre farklılık gösterir.
Av. DİLARANUR ÇİÇEK